11 Ιαν Μην χαμογελάτε παρακαλώ…

«Εστία» 11 Ιανουαρίου 2014

Του Κων/νου Α. Καραγκούνη ⃰

Συμμερίζομαι την ανησυχία που έχει προκαλέσει η απόδραση ενός καταδικασμένου τρομοκράτη όπως ο Χριστόδουλος Ξηρός. Ασφαλώς υφίσταται χώρος για νομοθετικές παρεμβάσεις για να μη επαναληφθεί ανάλογο φαινόμενο στο μέλλον. Κατά την άποψή μου, ωστόσο, το μείζον έγκειται αλλού. Στα συμφραζόμενα του γεγονότος. Στην δήλωση του συνηγόρου του Ξηρού, ότι πρόκειται για «πολιτική» απόδραση. Στην παραδοχή ενός συναδέλφου βουλευτή, ότι στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπάρχουν άνθρωποι που βλέπου με συμπάθεια τις «ιδέες» της 17ης Νοέμβρη. Στην ρητορική για «επαναστατική δράση» απέναντι στα «κοινωνικά προβλήματα». Και στην υποδοχή όλων αυτών μέσα στην κοινωνία που φαίνεται να στερείται όλων των απαραίτητων αντανακλαστικών. Πολύ φοβούμαι, ότι ποτέ άλλοτε δεν είχε τόση επικαιρότητα η ρήση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ότι τη χώρα έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο φρενοκομείο. Τουλάχιστον, ένα μέρος της.

Όχι δεν επρόκειτο για «πολιτική» απόδραση. Ο Ξηρός δεν διώχθηκε και δεν τιμωρήθηκε για τις ιδέες του. Στο ποινικό Δίκαιο το φρόνημα δεν τιμωρείται – τιμωρείται η πράξη. Και οι πράξεις του ήταν πράξεις του κοινού ποινικού δικαίου. Στην Ελλάδα οι άνθρωποι δεν διώκονται και τιμωρούνται για τις ιδέες τους. Διώκονται και τιμωρούνται για τις πράξεις τους. Στο δικό μας σύστημα δεν υπάρχουν γκούλαγκ. Δεν υπάρχουν Στάζι. Δεν υπάρχουν τείχη του αίσχους. Να μην κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια.

Όχι δεν επρόκειτο για «επαναστατική» δράση. Οι επαναστάσεις απολαμβάνουν λαϊκής νομιμοποίησης και δημιουργούν δίκαιο. Η συνωμοτική δράση μιας περιθωριακής συμμορίας δολοφόνων δεν έχει τίποτε το επαναστατικό. Όσο για τα κοινωνικά προβλήματα, αυτά δεν λύνονται με δολοφονίες. Δεν γίναμε καλύτεροι σε τίποτε με το αίμα που χύθηκε. Η παιδεία. Η υγεία. Ο πολιτισμός. Η κοινωνική προστασία. Αποτελεί πρόσκληση η επίκλησή τους για να δικαιολογηθεί η οργανωμένη βία όσων δεν θα άντεχαν ποτέ την κρίση της ανοιχτής δημοκρατικής κοινωνίας.

Δυστυχώς όμως, ότι χρειάζεται να λέμε αυτά τα αυτονόητα, από μόνο του αναδεικνύει το πρόβλημα. Το πρόβλημά μας δεν είναι αυτή καθεαυτή η απόδραση. Αλλά το ότι η κοινωνία μας ακόμα ανέχεται στα σπλάχνα της το δηλητήριο της αμφισημίας. Το πρόβλημά μας είναι ιδεολογικό. Γιατί δυστυχώς ο συνάδελφος βουλευτής έχει δίκιο. Φυσικά και υπάρχουν πολιτικοί που βλέπουν με συμπάθεια την 17η Νοέμβρη και τη δράση της. Και φυσικά υπάρχουν και κοινωνικές δυνάμεις που συμμερίζονται αυτήν την προσέγγιση. Αυτό είναι το πρόβλημα.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα συνεχές. Το χέρι του τρομοκράτη αποτελεί τον τελευταίο κρίκο σε μια μακρά αλυσίδα. Μεσολαβούν πολλοί κρίκοι. Ατυχώς αφήσαμε να οικοδομηθεί μια Ελλάδα με «αριστερά» αντανακλαστικά. Δεν αντιδράσαμε στην διαβρωτική λογική ότι στην κοινωνία μας δεν έχουμε μόνο δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Δεν εξηγήσαμε ποτέ ότι η αλληλεγγύη δεν είναι μονής κατεύθυνσης και ότι οφείλουμε αν θέλουμε να καλυτερεύσουμε τις ζωές μας να το κάνουμε οι ίδιοι με τις προσπάθειές μας και όχι επιβουλευόμενοι τους άλλους με «προαγωγό» αυτής της επιβουλής τον κρατισμό. Δεχθήκαμε το ταξικό μίσος. Αντί της συνειδητότητας του «ανήκομεν εις την Δύση» μας κατέκλυσε η ανιστόρητη ερωτοτροπία με καθεστώτα βίας και ανελευθερίας. Ανεχθήκαμε το πεζοδρόμιο. Ήταν το ιδεολογικό αμάρτημα του αστικού κόσμου – το «Όταν η Δεξιά πιστεύει στην Αριστερά»(Εστία, 12/09/2013). Εγώ θα το διατυπώσω λίγο διαφορετικά. Θα πω απλά, ότι δεν ήμασταν ο εαυτός μας. Και το δικό μας κενό το κάλυψε η ιδεολογία που σε όλα τα άλλα μήκη και πλάτη του κόσμου υποχωρούσε παντού. Από το σημείο αυτό δεν ήθελε πολύ να φθάσουμε στο υποτιθέμενο «αντάρτικο πόλης». Επρόκειτο για την επικίνδυνη οπισθοφυλακή που πήρε τα πάντα «τοις μετρητοίς».

Ο TonyBlairείπε κάποτε σε μια πολυσυζητημένη αποστροφή του, ότι το θέμα δεν είναι να είμαστε σκληροί με το έγκλημα, αλλά με τις αιτίες του. Ισχύει το ίδιο με την τρομοκρατία. Δεν αρκεί η καταστολή, πόσο μάλλον, όταν αυτή δεν επιτυγχάνει – μια απόδραση και όλα τίθενται εν αμφιβολία… Το θέμα είναι να γίνουμε σκληροί με τις αιτίες που δημιουργούν αυτή την κατάσταση. Αν το θέταμε με βιογραφικούς όρους, θα λέγαμε, ότι ο Ξηρός και κάθε Ξηρός δεν υπήρξε δολοφόνος παρά μετά από κάποια χρονική στιγμή. Οφείλαμε ως κοινωνία να είχαμε παρέμβει νωρίτερα. Ατυχώς, όμως, όπως είπα, ελπίζαμε ότι όλα θα πάνε καλά την ίδια στιγμή που οι άλλοι έστρωναν τον ιδεολογικό τάπητα για να στηθεί η παρτίδα της βίας. Δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο λάθος ξανά.

Εν τέλει, θα πρέπει να γίνουμε αμείλικτοι με την ιδεολογία, την ρητορική και την σημειολογία που δημιουργεί και διαιωνίζει το πρόβλημα. Να σπάσουμε τα συγκοινωνούντα δοχεία – τις καταλήψεις, τους εμπρησμούς, τις κουκούλες, τον ταξικό πόλεμο. Να μην αφήνουμε τίποτε να πέσει κάτω. Το είπα κάποτε στη Βουλή. Θυμάστε την αντίδραση του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ σε εκείνο το σχόλιο ενός από τους σύγχρονους θεωρητικούς της βίας, του SlavojŽižek. «Θα έστελνα στα γκούλαγκ όποιον δεν υποστηρίζει το ΣΥΡΙΖΑ», είπε ο μεγάλος σοφός. Και ο κ. Τσίπρας χαμογέλασε. Κάποιος έπρεπε να του πει. Μην χαμογελάτε. Σας παρακολουθούν. Αυτή τη στιγμή κάποιο νέο παιδί ταλαντεύεται. Το χέρι που γυρνάει το κλειδί στα γκούλαγκ. Το χέρι που πυροβολεί. Πόσο μικρή απόσταση, πόσο μεγάλες συνέπειες. Μην χαμογελάτε, λοιπόν, μην χαμογελάτε παρακαλώ. Μην το καταδικάσετε να γίνει ο επόμενος Χριστόδουλος Ξηρός.

* Ο Κων/νος Α. Καραγκούνης είναι Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας της Νέας Δημοκρατίας και τέως Υφυπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.